ทั้งมอสโควและเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กนั้นถือว่ามีระบบการขนส่งสารธารณะที่เรียกได้ว่าสมบูรณ์แบบเอามากๆ เนื่องจากมีการจัดระบบได้ครอบคลุมตลอดทั้งตัวเมือง ราคาประหยัด และสามารถควบคุมเวลาได้ โดยรูปแบบขนส่งสาธารณะของทั้งสองเมืองประกอบด้วย เมโทร (Metro) รถราง (Tram) รถเมล์ (Bus) และรถตู้ประจำทาง (Van) แต่ที่ได้รับความนิยมที่สุดและสะดวกที่สุดก็คือเมโทรนั่นเอง ทั้งนี้เนื่องจากเมโทรนั้นมีเส้นทางที่สามารถเข้าถึงทุกสถานที่ภายในตัวเมือง ราคาค่าโดยสารถูก และสามารถควบคุมเวลาเดินทางได้ ทำให้เมโทรเป็นทางเลือกแรกของเราในการออกท่องรัสเซียแบบแบ็คแพ็ค ซึ่งสถานที่ท่องเที่ยวของเราในทริปนี้ทั้งหมดในมอสโควนั้นสามารถเข้าถึงได้โดยเมโทรที่เมื่อออกจากสถานีแล้วสามารถเดินต่อไปได้ในระยะทางที่ไม่ไกลนัก ส่วนที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กสถานที่เกือบทั้งหมดก็สามารถเข้าถึงได้ด้วยเมโทรเช่นกัน จะมีเพียงไม่กี่สถานที่เท่านั้นที่ต้องต่อรถตู้ประจำทางเนื่องจากอยู่ห่างออกไปจากเขตตัวเมือง แต่ก็ใช้เวลาไม่นานนัก

เมื่อเราจำเป็นจะต้องเดินทางด้วยเมโทรเป็นหลัก ดังนั้นจึงเลี่ยงไม่ได้ที่เราจะต้องศึกษาเส้นทางและรูปแบบของการเดินรถของทั้งสองเมืองเพื่อที่เราจะได้ใช้บริการได้อย่างถูกต้อง

          สำหรับเมโทรในมอสโควนั้นมีทั้งหมด 12 สายกระจายกันอยู่ตามใจกลางเมืองและรอบกรุงมอสโคว โดยแต่ละสายจะมีหมายเลขและสีประจำสายของตนเอง (แนะนำว่าเวลาดูแผนที่เมโทรในมอสโควนั้นให้ดูจากหมายเลขเป็นหลัก เพราะบางครั้งป้ายที่แสดงตามสถานีนั้นสีอาจจะไม่ตรงกับหมายเลขในแผนที่) และบอกกันตรงนี้เลยว่าป้ายตามสถานีเมโทรในมอสโควนั้นไม่มีภาษาอังกฤษ มีแต่ภาษารัสเซีย ดังนั้นเราจำเป็นที่จะต้องเตรียมแผนที่ที่มีทั้งภาษาอังกฤษและภาษารัสเซียไปด้วย เพื่อเอาไว้ดูเทียบกัน สำหรับค่าโดยสารเมโทรในมอสโควนั้นอยู่ที่เที่ยวละ 50 รูเบิล(ประมาณ 30 บาท) ตลอดสาย (เมโทรที่รัสเซียไม่ได้กำหนดค่าโดยสารตามระยะทางเหมือนรถไฟฟ้าของประเทศไทยเรา จะไปไกลหรือใกล้ก็คิดราคาเดียว) โดยสามารถซื้อตั๋วได้ที่เครื่องขายตั๋วอัตโนมัติ (มีเมนูภาษาอังกฤษให้ใช้) ที่ส่วนมากจะมีให้เลือกว่าจะซื้อเพียง 1 เที่ยว (1 pass) หรือเหมาแบบ 5 เที่ยว (5 passes) ซึ่งหากซื้อเหมาจะได้ราคาต่อเที่ยวที่ถูกลง หรือหากต้องการซื้อมากกว่านั้นก็สามารถติดต่อขอซื้อได้จากพนักงานที่เคาน์เตอร์ โดยเขียนเลขบอกจำนวนที่เที่ยวต้องการลงบนกระดาษหรือกดเลขลงบนโทรศัพท์มือถือแล้วยื่นให้พนักงานดู (เพราะพนักงานที่นั่นไม่สื่อสารภาษาอังกฤษ เลยต้องใช้วิธีนี้) จากนั้นเขาจะกดราคาใส่เครื่องคิดเลขของเขาแล้วยื่นให้เราดู ซึ่งตอนนั้นผมซื้อเหมา 20 เที่ยวในราคา 580 รูเบิล ตกเฉลี่ยเพียงเที่ยวละ 29 รูเบิลหรือประมาณ 17 บาทเท่านั้น โดยที่ตั๋วโดยสารของเมโทรในมอสโควจะเป็นบัตรสีแดง ไม่ว่าจะซื้อเพียง 1 เที่ยวหรือเหมาหลายเที่ยวก็จะได้บัตรแบบเดียวกัน แต่ต่างกันที่ตอนเดินเข้าต้องนำบัตรนี้ไปแตะที่ประตูอัตโนมัติแล้วหน้าจอจะแสดงจำนวนเที่ยวที่เหลือในบัตรนั้น ส่วนตอนออกนั้นเดินออกเลยไม่ต้องแตะบัตร

ตัวอย่างบัตรโดยสารเมโทรในมอสโคว

         บางสถานีเมโทรในมอสโควจะเชื่อมต่อกับสายอื่นๆ ด้วย (เหมือนกับสถานที่รถไฟฟ้าสยามที่กรุงเทพที่เป็นจุดเชื่อมต่อระหว่างสายสุขุมวิทและสายสีลม) แต่ที่มอสโควนั้นจุดเชื่อมต่อบางจุดอาจจะมีมากถึง 3 หรือ 4 สถานีในจุดเดียว แต่ก็ไม่ต้องกังวลว่าจะหลงทางเพราะภายในสถานีจะมีป้ายชี้ทางบอกว่าสายใดไปทางไหน หรือหากต้องการหาทางออกจากสถานีก็ให้มองหาป้ายที่เขียนเป็นภาษารัสเซียว่า “Выход в город” ที่แปลว่า “Exit to the city”

ตัวอย่างป้ายทางออกของสถานีเมโทรในมอสโคว

แผนที่เมโทรในมอสโควฉบับภาษารัสเซียและภาษาอังกฤษ (ดาวน์โหลดภาพขนาดใหญ่ได้ที่นี่)

          อีกสิ่งหนึ่งที่พลาดไม่ได้และนับว่าเป็นสิ่งสำคัญที่นักท่องเที่ยวทุกคนจะต้องมาเก็บภาพไว้เป็นที่ระลึกเลยก็คือ “สถาปัตกรรมภายในสถานีเมโทรของมอสโคว” เนื่องจากสถานีแต่ละสถานีนั้นออกแบบได้อลังการและสวยงามตามสถาปัตกรรมแบบรัสเซียขนานแท้ซึ่งไม่มีที่ใดในโลกแน่อน เรียกได้ว่าหากได้มาเยือนมอสโควแต่ไม่ได้เข้าไปดูความงดงามของสถานีรถฟ้าใต้ดินแล้วก็เปรียบเสมือนมาไม่ถึงมอสโควนั่นเอง

     ส่วนการเดินทางในนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กนั้นเราก็ยังคงใช้วิธีเดิมแบบที่มอสโควคือการใช้เมโทร แต่ที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กนั้นจะทำความเข้าใจและใช้งานง่ายกว่าที่มอสโควเนื่องจากมีจำนวนสายที่น้อยกว่าและที่สำคัญป้ายบอกทางทุกป้ายในสถานีนั้นมีภาษาอังกฤษกำกับอยู่ด้วย สำหรับการซื้อตั๋วโดยสารนั้นก็ทำได้ง่ายกว่าที่มอสโคว ซึ่งหากต้องการซื้อเพียงเที่ยวเดียวลักษณะตั๋วจะเป็นเหรียญ (คล้ายเหรียญโดยสารรถไฟฟ้าใต้ดินในกรุงเทพ) แต่หากต้องการซื้อเหมาหลายเที่ยวเพื่อความสะดวกและประหยัดเวลา เพราะเราใช้หลายเที่ยวแน่นอน ก็สามารถทำได้ที่เครื่องขายตั๋วอัตโนมัติที่มีเมนูภาษาอังกฤษให้ใช้ หมดปัญหาเรื่องการสื่อสารกับพนักงานที่เคาน์เตอร์ เพราะที่เครื่องจำหน่ายตั๋วอัตโนมัตินี้จะมีให้เราเลือกว่าจะเติมเที่ยวการเดินทางกี่เที่ยวก็ได้ (ไม่ได้จำกัดแค่เพียง 1 เที่ยวและ 5 เที่ยวเหมือนมอสโคว) แต่บัตรโดยสารเมโทรที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กจะมีขั้นตอนการซื้อที่ยุ่งยากกว่ามอสโควเล็กน้อย คือเราจะต้องกดซื้อบัตรเปล่าจากเครื่องขายตั๋วอัตโนมัติมาก่อนในราคา บัตรละ 55 รูเบิล (ประมาณ 33 บาท) โดยในบัตรนี้จะไม่มีเที่ยวการเดินทางอยู่ ยังไม่สามารถนำไปใช้เดินทางได้ เราจะต้องนำบัตรนี้ไปเติมเที่ยวการเดินทางอีกครั้งโดยการไปนำวางไว้ตรงช่องวางบัตรของเครื่องจำหน่ายแล้วเลือกเมนูเติมเที่ยวเดินทาง จากนั้นก็เลือกจำนวนเที่ยวที่ต้องการแล้วก็ชำระเงิน ซึ่งเครื่องจำหน่ายตั๋วรับทั้งเหรียญและธนบัตร โดยค่าโดยสารของเมโทรที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กจะอยู่ที่เที่ยวละ 30 รูเบิล (ประมาณ 18 บาท) ตอนนั้นผมเติม 10 เที่ยวราคาอยู่ที่ 290 รูเบิล (ประมาณ 174 บาท หรือประมาณเที่ยวละ 17.40 บาท)

เครื่องขายตั๋วเมโทรอัตโนมัติในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก

ตัวอย่างบัตรโดยสารเมโทรในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก

          สำหรับการดูป้ายบอกทางของเมโทรในมอสโควและเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กนั้นก็มีความแตกต่างกันอยู่บ้าง คือที่มอสโควจะบอกทางประมาณว่า “รถไฟฟ้าสายนี้ ที่วิ่งรางนี้ จะผ่านสถานีอะไรบ้าง” เมื่อเราเลือกแล้วว่าจะไปสายไหน เราก็ไปที่ชานชาลาของสถานีนั้นแล้วก็ไล่ดูว่าสถานีที่เราจะลงนั้นเป็นสายที่วิ่งรางฝั่งซ้ายหรือรางฝั่งขวา ส่วนที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กระบบการบอกทางจะคล้ายกับรถไฟฟ้าที่กรุงเทพ คือจะไม่บอกรายชื่อสถานีที่จะผ่านทั้งหมด แต่จะบอกว่า “รถไฟฟ้าสายนี้ที่วิ่งในทิศทางนี้จะไปสิ้นสุดที่สถานีไหน” นั่นคือบอกเฉพาะสถานีปลายทางเท่านั้น ซึ่งก็ไม่ยากสำหรับผู้ที่เคยใช้รถไฟฟ้าที่กรุงเทพ เพียงแค่ดูว่าตอนนี้เราอยู่สถานีใดและสถานีที่เราจะลงนั้นทิศทางมุ่งหน้าไปที่สถานีปลายทางใด เราก็ขึ้นขบวนนั้น และเมื่อขณะอยู่ในรถไฟฟ้าทั้งสองเมือง เสียงประกาศจะมีแค่ภาษารัสเซียเท่านั้น และบางขบวนมีหน้าจอบอกทางว่าถึงไหนแล้ว แต่บางขบวนไม่มี ดังนั้นก่อนขึ้นให้เช็คก่อนว่าสถานีที่เราจะลงอยู่ถัดไปกี่สถานีแล้วเราก็นับจำนวนสถานีที่รถไฟหยุดขณะอยู่บนรถไฟฟ้าให้ดี เพียงเท่านี้เราก็ไปถึงที่หมายแบบไม่หลงได้อย่างสบาย

ตัวอย่างป้ายบอกทิศทางเมโทรในมอสโคว

ตัวอย่างป้ายบอกทิศทางเมโทรในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก

แผนที่เมโทรในเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กฉบับภาษารัสเซียและภาษาอังกฤษ

(ดาวน์โหลดภาพขนาดใหญ่ได้ที่นี่)

หมายเหตุ

     ข้อมูลเหล่านี้อัพเดตล่าสุดจากประสบการณ์ที่ผมใช้จริงเมื่อปี 2015 ปัจจุบันข้อมูลต่างๆ เช่น เส้นทางเดินรถ ราคา หรือเงื่อนไขการใช้บัตรโดสาร อาจจะมีการเปลี่ยน จึงขอให้ตรวจสอบข้อมูลและรายละเอียดอัพเดตต่างๆ ก่อนใช้งานทุกครั้งครับ เพื่อป้องกันความผิดพลาด

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

SHIPY SIWARIT TIASUWATTISETH : เขียน

https://www.facebook.com/shipyshipdotcom